Domates hayatımıza 120 sene gibi kısa bir süre önce girip, neredeyse bütün yemeklere kıyısından köşesinden değmiş, kahvaltıda baş köşeye oturmuş, hatta salatada kraliçe olmuş bir güzellik. Çorbasından reçeline, turşusuna binlerce tarif çıkarmak mümkün.
Hatta eski lisanda salça ismi yapılan bilimum soslar için kullanılırken, domates arkadan gelip birinci sıraya çıkarak o kadar popüler olmuş ki, salça denince domates ve biberle yapılan iki güzellik akıllarda kalmış.
Bu hafta girizgahı kısa tutup domatesin en lezzetli olduğu bu döneminde onu kışa taşıma yöntemlerinden bahsetmek istiyorum. Malum çok popüler olunca topraksız tarımı da yapılıyor, genetiği değiştirilmiş halleri de satılıyor. O yüzden domates seçerken nelere dikkat edilmesi gerektiğine de biraz dokunmak istedim.
Doğal domatesi ayırt etme yöntemi!
1) Parıl parıl parlayan değil daha mat renkli domatesler doğal tozlaşmanın nişanesi.
2) İnce kabuklu, arada yeşil kahve izler olan domatesler ya dalın domatesi sıkıştırdığının ya da bir yere değdiğinin, dolayısı ile doğallığının göstergesi.
3) Dalından ayrıldığı bölümde 5 köşeli yıldıza benzer bir şeklin olup olmadığına bakın.
4) Ortadan ikiye kestiğinizde, sapının içeri doğru ince bir kılcal şeklinde uzanıp uzanmadığını kontrol edin.
5) Kestiğiniz parçada sulu, çekirdekli bölümün arasında boşlukların olmaması ve ters çevirip sıktığınızda kolay kolay dökülmemesi de doğallığına bir işaret.
Şehirde, Nemli ortamda DOMATES SALÇASI yapımı
İyice yıkadığınız 40 kg domatesi dörde bölün ve elle ovuşturup çıkan fazla suyu süzün.
Mutfa doğrayıcısına koyup püre olana kadar yaklaşık 10 saniye çekin.
Çekirdek ve kabuklarından ayırmak için ilistirden (kevgirden) geçirin.
Çıkan domates püresini hava geçiren çuvala koyup, iple bağlayıp, altına bir şey koyup, süzdürmek için altı boş bir yere asın. İlk aşamada çıkan suyu yemek ve çorbalarda değerlendirmek üzere kullanabilirsiniz. Çuvalı, bu şekilde suyu süzülene kadar yaklaşık 1 gün bırakın.
Ertesi güne kadar iyice süzülen ve fazla suyunu kaybedip yavaş yavaş kurumaya başlayan domates püresini pişirmek üzere altı geniş bir tencereye alıp, ocağın altını açın.
Tahta kaşıkla sürekli karıştırın ve kıvamı koyulaşmaya başlayınca 20 ml. zeytinyağı ve 400 gr kaya tuzunu ilave edip pişirmeye devam edin. Salça olacak pürenin miktarına ve tencerenin genişliğine göre bu süre 45 dakika ile 2 saat arasında değişebilir.
Kavanozları fırında veya kaynar suda sterilize edin. Muhakkak yeni kapak kullanın. Kapaklar ayrı satılıyor.
Salça hazır olduğunda kavanozlara doldurun. Kaşığın tersi ile salçayı bastıra bastıra, hiç hava kalmayacak şekilde yerleştirin. Kapatmadan kağıt peçete ile kenarlarını iyice silip üzerine hava ile temasını kesmek için zeytinyağı döküp, serin ve karanlık bir yere kaldırın. Tüm kavanozların üstü için toplamda 100 ml zeytinyağı yeterli olacaktır. Açılan salça kavanozunu, kullandıktan sonra buzdolabında saklayabilirsiniz
SALÇA YOKSA DOMATES PÜRESİ OLSUN
5 kg domatesi iyice yıkayın ve ortasındaki yeşil sapı çıkarın. Küçük bir bıçakla, domatesin poposunu çarpı (X) şeklinde çizin. Tenceredeki kaynar suya domatesleri koyup, 15-20 saniye bekletip, soğuk suya çıkarın. Bu şekilde tüm domateslerin kabuklarının çabucak soyulduğunu göreceksiniz.
Domatesleri ufak parçalara bölüp blendır’dan geçirin. Püre haline gelen domatesi altı geniş büyükçe bir tencerede, tahta kaşıkla karıştırarak pişirmeye başlayın. Göz göz kaynayınca 50 gr tuz ekleyin.
Domateslerin fazla suyu uçup, sos kıvamına geldiğinde, sterilize ettiğiniz kavanozlara sıcakken doldurun. Kavanozların kapağını sıkıca kapatıp, ters çevirerek kaldırın. Tüm kış kullanabileceğiniz püreniz artık hazır.
İpucu: Bu tarife biber kavurup, domates püreniz olmaya yakın ekler ve birlikte kaynatırsanız mememen için sosunuz olacak. Kavanozun yarısını tavaya boşaltıp, ısıttıktan sonra yumurtayı kırın. Böylece kışında hızla menemen keyfine varabiliyorsunuz. Hem de yaz domateslerinin tadında!
EV YAPIMI KETÇAP