İNSAN BAŞI ÇİZİMİ
İnsan başı çizimi sanıldığı kadar zor değildir. Başın ve yüzün oranlarını bilmek çizim
yaparken büyük kolaylıklar sağlayacaktır. İnsan başının karşıdan görünüşünde ortadan geçen
düşey çizgi ile simetri sağlanarak, profilden görünüşte yatay ve dikey ovalleri kullanarak her
iki görünüşü de çizmenizde kolaylık sağlayacaktır. Başın hafif yan dönüşlerinde truvakar
görünüşü veya başın aşağı, yukarı duruşlarındaki görünüşleri çizmek sizi biraz zorlayacaktır.
Perspektif ve iyi bir gözlemle başın bu duruşlarını da çizmenin çok zor olmadığını bu modül
sonunda kazanacağınız beceriyle öğreneceksiniz.
Bundan önceki modülde yüzün ayrıntılarının oranlarını ve farklı görünüşlerinin
çizimlerini öğrendiniz. Bu modülde başlangıç olarak yüzün oval çizimini çizdikten sonra
geriye yüzün ayrıntılarını belirlenen oranlar üzerinde yerleştirmeniz zor olmayacaktır. Resim
kalemi ile baş çizimini öğrendikten sonra füzen ve sangin tekniği ile baş çiziminde dikkat
edilecek noktaları kavradıktan sonra uygulamalar yaparak baş çizimini, önceleri ölçü alma
tekniğini kullanarak belki daha sonra sadece gözlem yoluyla her pozisyondaki başın
çizimlerini çizebileceksiniz.
Kafatası
İnsan başını görünmeyen iç yapısını bilmek, çizim yaparken kolaylık sağlayacaktır.
Kafatası kemikleri, yüzün ve başın bize görünen dış hattını belirleyen birçok ayrıntıya
sahiptir. Yüzün ayrıntılarının şekilleri ve yerleri, kafatası kemiklerinin yapısına bağlıdır.
Burnun, dudağın, gözün, kulağın yerleri kafatasında sabittir. Çizim yaparken ayrıntıları
kafatasının yapısını dikkate alarak çizmek gerekir.
İnsan başı kafatası, iki bölümden oluşur; üst bölgede yer alan kafa kemikleri ve alt
bölümdeki alt çene kemiği. Alt çene kemiği, kafatası kemiklerinin içinde en hareketli
olanıdır. Gülerken, ağlarken, yemek yerken, vb. ağzın açık, hareket halindeki durumları alt
çene kemiğinin hareketiyle sağlanır. Başın yapısını doğru çizebilmek için tam karşıdan
görünüşünde, daire çizilir ve dairenin yanları basıklaştırılır.
Kafatası yuvarlağı kaşların hizasında son bulur ve bu noktada gözler yer alır. Kaşlar
ise dairenin tam ortasında yer alır.
Çene kemiğinin çizilen dairenin alt yayı üzerinde olduğunu resimde de görebilirsiniz.
Resim: Kafatasının önden görünüşü Resim: Kafatasının yandan görünüşü
İnsan Başının Yapısı ve Oranlar
İnsan başı oval, üst kısmı daha geniş alta doğru daralan yumurta şekline benzer.
Resim : Başın genel yapısı
Başın Karşıdan Görünüşü
Başın genişliği yüksekliğinin üçte ikisi kadardır (saçın yüksekliği hariç). Diğer bir
deyişle baş; genişliği iki buçuk, yüksekliği üç buçuk birim boyutlarında bir dikdörtgen içinde
yer alır.
Resim : Başın karşıdan görünüşüne en ve boyun göz genişliği ile oranlanması
Çizime başlarken yatay ve dikey eksen çizgileri çizilip başın genişlik ve yüksekliği
eksen çizgileri üzerine işaretlenir. Yukarıda verilen ölçüler ideal baş ölçüleridir. Bu ölçüleri
bilmek imgesel çizimler yaparken başın proporsiyonlarını hatırlamada yardımcı olabilir.
Fakat her insanda ölçüler karakteristik yapıya bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu yüzden
canlı modelden çizim yaparken, kağıdınıza çizeceğiniz yatay ve dikey aks (eksen) çizgileri
üzerine (ölçü alma tekniğini kullanarak başın en veya yüksekliğinden birini birim alarak
diğerini tespit edip) işaretlemeniz daha uygun olacaktır.
Dikey ve yatay aks çizgileri başı eşit parçalara ayırır (Modele tam karşıdan
bakıldığında).
Resim : Başın dikey ve yatay aksı
Yatay aks çizgisi gözün tam ortasından, dikey aks çizgisi burnun tam ortasından geçer.
Resim : Başın dikey ve yatay aksı
İnsan başı kafatasından itibaren yatay aks çizgileri ile 3 ½ parçaya böldüğümüzde, saç
başlangıç noktası ile çene bitimine kadarki kısım üç eşit bölümden oluşur.
Birinci bölüm saç çizgisi ile kaş hizası arasında, ikinci bölüm kaş hizası ile burun altı
çizgisi arasında, üçüncü bölüm ise burun altı çizgisi ile çene alt çizgisi arasındaki bölümden
oluşur.
Kafatası başlangıç noktası ile saç hizası arasında kalan bölüm ise 1/3 bölümün yarısı
kadardır.
Resim : Başın oranları
Kulak, kaş ile burun alt noktası arasındaki mesafede yer alır. Burun genişliği iki göz
arasındaki mesafeye eşittir
Resim : Kulak ve burnun yerleri
Ayrıca iki göz arası bir göz genişliği kadardır. Burun genişliği bir göz genişliği
kadardır diyebiliriz.